مکتب حنفیان جدید – قسمت سوم

مکتب حنفیان جدید

 بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی

نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی

قسمت: سوم

هـ : مذاهب فقهی مشهور تمدن اسلامی؛

عمده­ ترین انگیزه­ای گوناگونی رأی میان مسلمانان مسأله خلافت و این که چی کسی شایسته خلافت است؟ بود. از آنجا که «اجتهاد» در اسلام مشروع بوده است و صحابه رسول الله و همه نسل­های مسلمانان اجتهاد کرده­اند. دلیل آن اندک بودن نص  و فراوانی حوادث بوده است. بدین­گونه از روش «اجتهاد»، گوناگونی «رأی» پیدا شد. گوناگونی روش استنباط موجب پیدایش مذاهب فقهی شده است.  این اختلاف «رأی» و گوناگونی روش استنباط و اجتهاد، پس از فتنه که باعث شهادت حضرت عثمان و حضرت علی گردید، افزونی یافت. مذاهب فقهی بسیار و پرشماراند. برخی از آن­ها شهرت یافتند و باقی ماندند. برخی ازاین مذاهب برای­شان مراجع خاص تدوین نشد. مانند: مذهب امام لیث بن سعد، امام ابن جریر طبری، امام اوزاعی و …. اما مذاهبی که انتشار و گسترش یافتند، هشت مذهب­اند. به اساس رویکرد کلامی مذاهب عبارتند موجود ومطرح جهان امروزی اسلام عبارتند از: (بیشتر…)

ادامه خواندنمکتب حنفیان جدید – قسمت سوم

مکتب حنفیان جدید – قسمت نخست

مکتب حنفیان جدید

 بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی

نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی

قسمت نخست:

چکیده

این نوشتار، عهده­ دار تبیین پدیدآوری مکتب فکری زیر عنوان «مکتب حنفیان جدید» است. ضرورت پدیدآیی این مکتب را پیدایش «انسان جدید حنفی» و پرسش­های جدید او تعیین می­کند. از سوی دیگر، دغدغه این نوشتار پیدا کردن پایه، برای هویت تمدنی خراسانی اسلامی است.

در این نوشتار در نخست کلید­واژگان، مفهوم ­شناسی شده، سپس نشان داده شده است که مفاهیم چون احیاء یا بازسازی و تجدید یا نوسازی ریشه در سنت­های الهی داشته و مفاهیم قرآنی، نبوی و صحابی­ اند که ریشه­ های عمیق آن در سنت علمی و فقهی مسلمانان  نهفته است.

سپس برداشت نویسنده از احیاء و تجدد و به ویژه إحیاء و تجدید مذهب حنفی بیان شده که می­باید در نتیجه دو کار إحیاء و تجدد میراث گسترده حنفی، «فقه تمدنی» پدید آید تا سبک زندگی نوین اسلامی را پدید آورد. از این سبک زندگی نوین ،‌ به تمدن نوین اسلامی تعبیر می­شود. فقه تمدنی می­باید  که توانایی گفتگو با سبک­های دیگر زندگی را داشته و رسالت معرفی اسلام به عنوان دین تمدن­آفرین، عبور جامعه از وضعیت موجود قبیله­ای به وضعیت مطلوب مدنی و گفتگو با غرب انسانی و مقاومت در برابر غرب استعماری را حمل کند. (بیشتر…)

ادامه خواندنمکتب حنفیان جدید – قسمت نخست

منشور پايگاه اسلام شناسی تمدنی

Global Islamology


بسمه تعالی

الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی خیر خلقه محمد و علی آله و صحبه اجمعین.

منشور پايگاه اسلام­ شناسی تمدنی

  1. اسلام ­شناسی تمدنی، مکتب رسالتمند است که در یک کلمه سه رسالت والا را با خود حمل می­کند:

الف. معرفی دین اسلام از طریق روش­شناسی اجتهادی سنتی و مدرن، به عنوان دین تمدن آفرین؛

ب. عبور جامعه از وضعیت قبیله­ای، از طریق سبک زندگی تدينی تمدنی به وضعیت مدنی؛

ج. گفتگو با غرب انسانی و غرب علمی به منظور  بهره­برداری از تجارب تمدنی غرب در روشنائی هدايات اسلام؛

  1. اسلام­شناسی تمدنی، مکتب گفتگويی با گفتمان تمدنی است که می­خواهد:

الف. با گفتمان­های درون­ تمدنی اسلامی مانند سلفیت،‌ تشیع ، نواعتزال و …، از آدرس حنفيت به گفتگو بنشيند تا زیست گفتگويی، همديگر­پذير و مسالمت­آميز را در ميان مسلمانان ترويج و گسترش دهد.

ب.  با گفتمان­های بيرون­تمدنی مکاتب غربی مانند اومانیسم (انسان­مداری)، اندویدوالیسم (فردمداری)، «لیبرالیسم (آزادی­گرايی)، کاپیتالیسم (سرمايه­داری)، پلورالیسم (کثرت­گرايی)، دموکراسی (مردم­سالاری) و …) به گفتگو بنشيند تا زمينه­های زیست شهروندی ملی و شهروندی جهانی فراهم آيد.

(بیشتر…)

ادامه خواندنمنشور پايگاه اسلام شناسی تمدنی

ازحذف معاونیت تعلیمات اسلامی تا ایجاد وزارت تعلیمات اسلامی

مفهوم پاسخگویی دست کم در سه معنی تجلی می نماید و همه انتظار دارند که سه کنش را در او مشاهده کنند: نخست؛ سطحی ترین مفهوم پاسخگویی این است که تصمیمات و اقدامات خود را همراه دلیل و علل برای شهروندان به نحوه موجه و مدلل بیان کنند؛ پس حاکمان که از بیان دلایل و یا علت تصمیمات دولت،خود داری می کنند؛ حاکمان پاسخگو به حساب نمی آیند. دوم؛ فراگنی نکردن؛ یعنی اینکه دولت عواقب و پیامد های ناشی از تصمیمات خود را به گردن دیگران نیاندازد؛ پس دولتی که جسارت پذیرش عواقب و نتایج رفتار و سیاست های خود را نپذیرد، دولت پاسخگو نیست. سوم؛ دولت پاسخگو دولتی است که برای جبران خطاها و اشتباه خود تلاش می کند بنابراین دولت پاسخگو به اشتباهات خود ادامه نمی دهد.

ادامه خواندنازحذف معاونیت تعلیمات اسلامی تا ایجاد وزارت تعلیمات اسلامی

نسخه اصلی صحیح البخاری کجا پنهان شده است؟

در مورد این شبهه که «نسخه اصلی صحیح بخاری کجاست؟» گفتیم، این است که این شبهه ای بی پایه ای است که فقط کسانی آن را می گویند که با سطحی نگری ، کم فرهنگی و نادانی به میراث اسلامی، شناخته شده باشند. گمان من این است که انتشار این گونه شبهه ها ، بهترین دلیلی است، بر حالت فرهنگی و فکری که امت عربی و اسلام در آن افتاده است. همانا این گونه عقلیات سطحی ، ممکن نیست، مگر اینکه از عقبماندگی تمدنی برخاسته بشاد، چیزی که دنیای عرب و اسلام را فرا گرفته است.

ادامه خواندننسخه اصلی صحیح البخاری کجا پنهان شده است؟