مکتب حنفیان جدید – قسمت دوم
مکتب حنفیان جدید
بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی
نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی
قسمت دوم:
دو. انسان حنفی جدید؛
ویژگیهای کلان انسان حنفی جدید را چنین میتوان نگاشت:
الف: انسان حنفی جدید از نظر سیاسی با انواعی از نظامها مانند شاهی مطلقه، شاهی مشروطه، جمهوریهای دیکتاتوری، رژیمهای کمونیستی، دموکراسیهای لیبرال و جمهوریهای اسلامی روبرو بوده است. طرفه آنکه از نظر سیاسی پدیده بنام استعمار نیر بر او هجوم برده است و تن و روان او را مجروح و به ویرانی کشانده است.
نظامهای شاهی مطلقه از او میخواهند «تبعه» یا «تابع مکلف» و «غیر محق» باشد. نظامهای شاهی مشروطه از او میخواهند «تبعه مکلف و محق» باشد. لیبرال دموکراسیها از او میخواهند «شهروند دموکرات » و جمهوری اسلامیها از او میخواهند، «شهروند مسلمان نو» باشد.
ب: از نظر اجتماعی، در اکثر سرزمینهای گسترة فرهنگ و فقه حنفی ، نظام اجتماعی قبیلهای در حال احتضار و جانباختن است. امروزه تنها قبیله نیست که زندگی او را سامان دهد. اتحادیهها، جوامع مدنی، ایدیولوژیها و احزاب نیز در ساماندهی زندگانی او نقش مییازند. در حالی که نقش قبیله تا هنوز نیز باقیست. حنفیت با نظامهای شهروندی – اجتماعی و مدنیت روبروست، از سوی دیگر نظم قبیلهای نیز بر انتخاب او فشار میآورد. در واقع زیست او میان «فردیت» و «اجتماعیت» درحال نوسان است.
ج: از نظر اقتصادی ، اقتصادی سنتی زراعتی و دامداری کمرنگ شده، انسان حنفی جدید خویشتن را با نظام کاپیتالیستی و بازار آزاد رویارو میبیند، نیازمند آنست که راه تعامل با این نظام را یاد بگیرد، یا به کنج عزلت بخزد. (بیشتر…)