آیا فیزیک می تواند وجود خدا را اثبات کند؟
آیا فیزیک می تواند وجود خدا را اثبات کند؟ نویسنده: مونیکا گرادی، استاد علوم فضایی و سیاره شناسی، دانشگاه اوپن برگردان: احمد مسعود باختری، نامزد دکترای تفسیر تطبیقی قرآن…
آیا فیزیک می تواند وجود خدا را اثبات کند؟ نویسنده: مونیکا گرادی، استاد علوم فضایی و سیاره شناسی، دانشگاه اوپن برگردان: احمد مسعود باختری، نامزد دکترای تفسیر تطبیقی قرآن…
اشکالات وحی زبانی
(ملاحظه ای بر ملاحظۀ انتقادی آقای عبدالکبیر ستوده)
نویسنده: سید دستغیب صائب؛ دانش پژوه دکتری تفسیر تطبیقی قرآن
دست کم سه تلقی و سه رویکرد از وحی وجود دارد؛ 1. وحی زبانی که اگر لفظ و معنا از جانب خداوند است، و یا اطلاعات و پیام و مضامین غیر زبانی را پیامبر در پرتوی مواجهه اخذ می کند و به آن قالب زبانی می دهد؛ 2. تجربه دینی 3. دیدگاه افعال گفتاری.
سه پرسش اصلي تجدد مسلماني
تدين محض؟
تدين و تمدن؟
تمدن محض؟
دکتر هجرت الله جبرئیلی
……………..
⏰ بسياري از دوستان بنابر تأثير پذيري از امواج انديشه هاي دانشمندان غربي ، وقتي سخن از مدرنيته رود، فقط و فقط مدرنيته غرب به ياد شان مي آيد. در اين نوشته “مدرنيته مسلماني” نيز مد نظر است كه در گفتگو و تقابل با مدرنيته غربي به وجود آمده و در حال تكامل است.
مکتب حنفیان جدید
بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی
نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی
قسمت: پنجم
چهار: تجدید علائم مرزهای حرم مکی؛ در اصطلاح به نام «انصاب حرم» یاد میشود. در اسلام نه تنها موضوعات ایمانی و فکری باید تجدید شود، بلکه گاهی حدود و مرزهای حرم در اثر گذر زمان و عوامل دیگر مورد تغییر قرار میگیرد که باید تجدید شود. نخستین کسی که دستور به تجدید علائم مرزهای حرم مکی داد، حضرت پیامبر اعظم 2 بود.
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْأَسْوَدِ بْنِ خَلَفٍ، عَنْ أَبِيهِ، «أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَمَرَهُ أَنْ يُجَدِّدَ أَنْصَابَ الْحَرَمِ عَامَ الْفَتْحِ» (الطبرانی، 1415: ج1، ص 280، ح رقم 816)[1]؛ از حضرت محمد بن اسود بن خلف رضی الله عنه و او از پدرش روایت است که همانا حضرت پیامبر اعظم صلی الله علیه وسلم به او دستور داد که در سال فتح مکه علائم مرزهای حرم مکی را تجدید نماید.
هـ: مفهوم فقهی دانشواژه «جدید»؛
آنچه که در باره مفهوم قرآنی و نبوی دانشواژه «جدید» گفته شد، میوههای اصلی خود را در درخت فقه به بار میدهد؛ زیرا نفس اصل بودن «اجتهاد» در فقه اسلامی به معنای این است که فقیه میباید برای پرسشهای جدید، پاسخ بیابد. پاسخگویی به پرسشهای جدید، فقه را تجدید و نوسازی میکند. دانشواژة «جدید» در گستره فقه به شکل عام کاربرد دارد مانند: تجدید وضوء، تجدید نکاح ، تجدید عهد و … . (بیشتر…)
مکتب حنفیان جدید
بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی
نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی
قسمت: چهارم
د: سه تعریف گزیده از مکتب؛
1.مجموعه ایست که در ابتدا به تفسیر انسان و جهان میپردازد و سپس بایدها و نبایدهای انسانی را مشخص و معین میسازد. هم نیاز انسان را به جهان بینی مرتفع میکند و هم یک نظام ارزشی برای زیستن و چگونه زیستن ارائه میدهد. در واقع مکتب مجموعه جهانبینی و ایدئولوژی است.
2.مکتب فکری پیکره بندی و رویکردی در اندیشه در حوزهای خاص از دانش است که بر بنیاد زیربناییتر بنیان شده و برای فرآوردههای فکری خود رویکردساز و جهت دهنده است. مکتب فکری در منظومه دانش بشری با مشخصههای خود شناخته میشود.
مکتب فکری ممکن است چشمانداز فلسفی، اعتقادی، جنبشی اجتماعی، فرهنگی و یا جنبشی هنری باشد. همچنین ممکن است سبک ویژهای در فلسفه یا هنر یا دیگر شاخههای علوم انسانی و علوم سیاسی و پزشکی و … را نتیجه دهد. اساساً یا در روش شناسی باشد. به عبارتی، افرادی که حول یک مکتب به نظریهپردازی میپردازند، باید در یک چیز خصوصیت مشترک داشته باشند که این خصوصیت همان پایه نظری ویا روش تحقیق است.
3.گروهی از فیلسوفها، متفکرین و پژوهشگران که روش معینی را در پیش گرفته باشند یا رأی مشترک داشته باشند. مانند این که گفته شود که که او از «مدرسه؛ مکتب» فلانی است؛ یعنی بر رأی و روش اوست. (بیشتر…)
مکتب حنفیان جدید
بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی
نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی
قسمت: سوم
هـ : مذاهب فقهی مشهور تمدن اسلامی؛
عمده ترین انگیزهای گوناگونی رأی میان مسلمانان مسأله خلافت و این که چی کسی شایسته خلافت است؟ بود. از آنجا که «اجتهاد» در اسلام مشروع بوده است و صحابه رسول الله و همه نسلهای مسلمانان اجتهاد کردهاند. دلیل آن اندک بودن نص و فراوانی حوادث بوده است. بدینگونه از روش «اجتهاد»، گوناگونی «رأی» پیدا شد. گوناگونی روش استنباط موجب پیدایش مذاهب فقهی شده است. این اختلاف «رأی» و گوناگونی روش استنباط و اجتهاد، پس از فتنه که باعث شهادت حضرت عثمان و حضرت علی گردید، افزونی یافت. مذاهب فقهی بسیار و پرشماراند. برخی از آنها شهرت یافتند و باقی ماندند. برخی ازاین مذاهب برایشان مراجع خاص تدوین نشد. مانند: مذهب امام لیث بن سعد، امام ابن جریر طبری، امام اوزاعی و …. اما مذاهبی که انتشار و گسترش یافتند، هشت مذهباند. به اساس رویکرد کلامی مذاهب عبارتند موجود ومطرح جهان امروزی اسلام عبارتند از: (بیشتر…)
مکتب حنفیان جدید
بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی
نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی
قسمت دوم:
دو. انسان حنفی جدید؛
ویژگیهای کلان انسان حنفی جدید را چنین میتوان نگاشت:
الف: انسان حنفی جدید از نظر سیاسی با انواعی از نظامها مانند شاهی مطلقه، شاهی مشروطه، جمهوریهای دیکتاتوری، رژیمهای کمونیستی، دموکراسیهای لیبرال و جمهوریهای اسلامی روبرو بوده است. طرفه آنکه از نظر سیاسی پدیده بنام استعمار نیر بر او هجوم برده است و تن و روان او را مجروح و به ویرانی کشانده است.
نظامهای شاهی مطلقه از او میخواهند «تبعه» یا «تابع مکلف» و «غیر محق» باشد. نظامهای شاهی مشروطه از او میخواهند «تبعه مکلف و محق» باشد. لیبرال دموکراسیها از او میخواهند «شهروند دموکرات » و جمهوری اسلامیها از او میخواهند، «شهروند مسلمان نو» باشد.
ب: از نظر اجتماعی، در اکثر سرزمینهای گسترة فرهنگ و فقه حنفی ، نظام اجتماعی قبیلهای در حال احتضار و جانباختن است. امروزه تنها قبیله نیست که زندگی او را سامان دهد. اتحادیهها، جوامع مدنی، ایدیولوژیها و احزاب نیز در ساماندهی زندگانی او نقش مییازند. در حالی که نقش قبیله تا هنوز نیز باقیست. حنفیت با نظامهای شهروندی – اجتماعی و مدنیت روبروست، از سوی دیگر نظم قبیلهای نیز بر انتخاب او فشار میآورد. در واقع زیست او میان «فردیت» و «اجتماعیت» درحال نوسان است.
ج: از نظر اقتصادی ، اقتصادی سنتی زراعتی و دامداری کمرنگ شده، انسان حنفی جدید خویشتن را با نظام کاپیتالیستی و بازار آزاد رویارو میبیند، نیازمند آنست که راه تعامل با این نظام را یاد بگیرد، یا به کنج عزلت بخزد. (بیشتر…)
مکتب حنفیان جدید
بازسازی و نوسازی میراث گسترده حنفی
نوشته: دکتر هجرت الله جبرئیلی
قسمت نخست:
چکیده
این نوشتار، عهده دار تبیین پدیدآوری مکتب فکری زیر عنوان «مکتب حنفیان جدید» است. ضرورت پدیدآیی این مکتب را پیدایش «انسان جدید حنفی» و پرسشهای جدید او تعیین میکند. از سوی دیگر، دغدغه این نوشتار پیدا کردن پایه، برای هویت تمدنی خراسانی اسلامی است.
در این نوشتار در نخست کلیدواژگان، مفهوم شناسی شده، سپس نشان داده شده است که مفاهیم چون احیاء یا بازسازی و تجدید یا نوسازی ریشه در سنتهای الهی داشته و مفاهیم قرآنی، نبوی و صحابی اند که ریشه های عمیق آن در سنت علمی و فقهی مسلمانان نهفته است.
سپس برداشت نویسنده از احیاء و تجدد و به ویژه إحیاء و تجدید مذهب حنفی بیان شده که میباید در نتیجه دو کار إحیاء و تجدد میراث گسترده حنفی، «فقه تمدنی» پدید آید تا سبک زندگی نوین اسلامی را پدید آورد. از این سبک زندگی نوین ، به تمدن نوین اسلامی تعبیر میشود. فقه تمدنی میباید که توانایی گفتگو با سبکهای دیگر زندگی را داشته و رسالت معرفی اسلام به عنوان دین تمدنآفرین، عبور جامعه از وضعیت موجود قبیلهای به وضعیت مطلوب مدنی و گفتگو با غرب انسانی و مقاومت در برابر غرب استعماری را حمل کند. (بیشتر…)
مهمترین هدف شریعت اسلام، حفظ صلح و امنیت در سطح بین الملل است، قرن ها قبل از تشکیل سازمان ملل متحد اندیشمندان اسلامی نظریه های متفاوتی، راجع به صلح و جنگ ارائه داده اند. از مطالعه نظریه های اصالت صلح ونظریه اصالت جنگ این پرسش مطرح می شود که این نظریات بر اساس چه مبانی تبیین شده است؟نظریه اصالت جنگ، صلح را امری ساختگی وفرعی دانسته و این دیدگاه بانگاه بدبینانه خود، همواره به سیاست های تعرض وسلطه جویی دامن زده است، در حالی که در نظریه اصالت صلح، توجه شریعت اسلامی به صلح و عدالت که مبنایِ پایدارِ احترام به حقوق بشر و حاکمیت زندگی مسالمت آمیز است گفتمان های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را بوجود آورده و در پی جستجوی صلح در سطح بین المللی وصلح پیشاجنگ وپساجنگ است.